अंग्रेजी शासन के विरूद्ध महत्त्वपूर्ण विद्रोह
आंदोलन | समय | संबंधित नेता | प्रभावित क्षेत्र |
1.संन्यासी विद्रोह | 1760-1800 ई. | केना सरकार, दिर्जिनारायण | बिहार, बंगाल |
2.फकीर विद्रोह | 1776-77 ई. | मजनूंशाह एवं चिराग अली | बंगाल |
3.पहाड़िया विद्रोह | 1778 ई. | तिलका मांझी | बिहार (भागलपुर) |
4.चुआरो विद्रोह | 1798 ई. | करणगढ़ की रानी सिरोमणि एवं दुर्जन सिंह | बाँकुड़ा (बंगाल) |
5.चेरो का ब्रिदोह | 1800 ई. | भूषण सिंह | झारखण्ड (पलामू) |
6.पॉलीगरों का विद्रोह | 1799-1801. | वीर.पी. काट्टावाम्मान | तमिलनाडु |
7.वेलाटम्पी विद्रोह | 1808-09 ई. | मेलुथाम्पी | ट्रावणकोर / केरल |
8.भील विद्रोह | 1825-31 ई. | सेवाराम | पश्चिमी घाट |
9.रामोसी विद्रोह | 1822-29 ई. | चित्तर सिंह | पश्चिमी घाट |
10.पागलपंथी विद्रोह | 1825-27 ई. | टीपू | असोम |
11.होम विद्रोह | 1828 ई. | गोमधर कुँवर | असोम |
12.बहावी आंदोलन | 1831 ई. | सैय्यद अहमद तुतीमीर | बिहार, उत्तरप्रदेश |
13.कोल आंदोलन | 1831-32 ई. | गोमधर कुँवर | छोटानागपुर (झारखण्ड) |
14.भूमिज विद्रोह | 1832 ई. | गंगा नारायण हंगामा | झारखण्ड (रांची) |
15.खासी विद्रोह | 1833 इ. | तीरत सिंह | असोम |
16.कंध विद्रोह | 1837ई. | चक्र बिसोई | ओड़िशा |
17.फरायजी आंदोलन | 1838-48ई. | शरीयतुल्ला टूटू मियां | बंगाल |
18.नील विद्रोह | 1854-62ई. | तिरुत सिंह | बंगाल एवं बिहार |
19.संधाल विद्रोह | 1855-56 ई. | सिद्धू कान्हू | बंगाल एवं बिहार |
20.मुंडा विद्रोह | 1899-1900 ई. | बिरसा मुंडा | झारखण्ड |
21.पाइक विद्रोह | 1904 ई. | बख्शी जगबन्धु | ओड़िशा |
22.नील आंदोलन | 1859-60 ई. | दिगम्बर | बंगाल |
23.पाबना विद्रोह | 1873-76 ई. | ईशानचन्द्र राय एवं शंभूपाल | पावना (बंगाल) |
24.दक्कन विद्रोह | 1874-75 ई. | - | महाराष्ट्र |
25.मोपला विद्रोह | 1920-22 ई. | अली मुसलियार | मालाबार (केरल) |
26.कूका आंदोलन | - | भगत जवाहर मल | पंजाब |
27.रंपाओ का विद्रोह | 1879-1922 ई. | सीताराम राजू | आंध्रप्रदेश |
28.ताना भगत आंदोलन | 1914 ई. | जतरा भगत | बिहार |
29.तेंभागा आंदोलन | 1946 ई. | कम्पाराम सिंह एवं भवन सिंह | बंगाल |
30.तेलंगाना आंदोलन | 1946 ई. | - | आंध्रप्रदेश |
Post a Comment